PNTĐ-Làng
này ai cũng khôn, mỗi ả Mười là dở người suốt ngày cười hềnh hệch. Bị
người ta chửi cũng cười, thong thả vác cái bụng bầu kệ nệ đến đám ma đã
toe toét cười từ cổng...
Thiên
hạ cứ thấy bóng dáng Mười dở là hùa nhau chọc cho vui. Người đâu đã vô
duyên triệt để lại còn hăm hở đỏm, chả thấy lúc nào tóc không cài hoa
nở. Nhiều người bảo làng này mà không có Mười dở thì chán chết, toàn
người nghiêm túc quá hóa buồn. Nhưng người ta cũng bực ghê lắm vì bao
năm cố gắng thi đua xây dựng làng văn hóa mà chưa năm nào được. Cũng chỉ
tại ả Mười sống buông thả quá, ai lại cứ hai năm một lần vác cái bụng
chửa vượt mặt diễu khắp làng. Ả có chồng mà chửa thì đâu ra chuyện, đằng
này ả đã không chồng mà đẻ, xong cũng chẳng thấy con đâu. Người ta cười
chê đủ kiểu còn ả thì hềnh hệch bảo “tại em tốt số”. Thử hỏi có cái
làng văn hóa nào lại có người như thế hay không? Ả chẳng bận tâm, mở cái
quán ở đầu làng mùa nào thứ ấy. Bây giờ gần Tết thấy ả bán lá dong
xanh, vừa bán vừa ca: “Thân em như củ ấu gai/Ruột trong thì trắng vỏ
ngoài thì đen/Ai ơi nếm thử mà xem/Nếm ra mới biết rằng em ngọt bùi”.
- Bán lá dong thì được bao tiền hỡi cô Mười? Em ngọt em bùi thì cho tôi nếm thử.
Mười nguýt dài, đong đưa đôi mắt gián nhấm thẽ thọt:
- Đồ quỷ sứ. Cứ đùa người ta…
Dân
làng bảo nhau kể cũng lạ, xấu như ả mà cũng có người thuê đẻ. Đàn ông
can đảm đâu phải ít, tính sơ sơ ả cũng đã mang thai sáu lần cả thảy. Đàn
bà làng này ban đầu cũng bán tín bán nghi, nhiều khi thấy Mười dở vác
bụng bầu đi qua mà giật mình thon thót. Biết đâu cái bụng chửa kia lại
là kết quả của chồng mình. Đàn ông ở làng chả biết có oan thật hay không
nhưng ông nào cũng giãy nảy “ghen với ai không ghen lại đi ghen với ả
Mười dở là sao?”. Vậy thì những đứa con trong bụng ả là tác phẩm của ai?
Dĩ nhiên là chẳng có câu trả lời, người ta tưởng ả đẻ thuê nhưng thực
ra đâu phải vậy. Ả không nhớ hết khuôn mặt những gã đàn ông như lũ chuột
đêm tìm đến vùi đầu vào ngực mình. Họ đến và đi đều muốn xóa sạch dấu
vết đến mức nhiều khi ả chỉ nhận ra họ qua mùi mồ hôi trên cơ thể. Đôi
khi họ để lại món quà cho ả là cái bụng bầu rồi biệt tích. Ả không trách
ai cũng chẳng trách mình, đời cho sao thì nhận vậy. Lạ lắm, ả đẻ toàn
con trai đã thế đứa nào cũng khôi ngô tuấn tú, không vương vãi một nét
nào của ả trong những thiên thần ấy. Đàn bà trong làng chậc lưỡi bảo:
“Cũng may mà ả không đẻ con gái. Chứ nếu con gái chắc là sẽ giống ả. Mà
một khi đã giống ả rồi thì coi như nhàu nhĩ một đời”. Nhưng ả có bao giờ
rầu rĩ đâu. Ngay cả lúc trao con mình dứt ruột đẻ ra cho người ta ả còn
cười hềnh hệch. Cười như thể đứa trẻ ấy không phải là máu mủ ruột rà. Ả
cầm xấp tiền bán con đếm đi đếm lại rồi giắt vội cạp quần. Tàn nhẫn cỡ
như ả thật hiếm có trên đời. Ai đó thở dài bảo “ôi dào, hơi đâu mà trách
ả Mười dở. Nếu biết buồn đau thì chẳng phải ả đã giống chúng ta sao”.
Làng
này ngoài những kẻ làm quan oai vệ thì còn lại là dân tinh quái. Bên
ngoài hể hả thế thôi chứ toan tính nặng đầu. Cuộc họp lần nào cũng ầm ĩ,
trống đánh xuôi kèn thổi ngược. Cứ động đến quyền lợi là chẳng ai chịu
nhường ai, còn sờ đến trách nhiệm thì giãy nảy như đỉa phải vôi. Các vị
đứng đầu thì mắc bệnh thành tích nặng lắm. Ai lại chỉ vì phấn đấu thôn
văn hóa mà đẩy mấy hộ nhà cửa xiêu vẹo, con cái nheo nhóc ra khỏi danh
sách hộ nghèo. Dân thì chả thèm cái danh hiệu “văn hóa” suông. Nhà giàu
cũng muốn chui vào hộ nghèo chỉ để có thẻ bảo hiểm y tế, nay ốm mai đau
đỡ khối tiền. Hoặc kiếm cái giấy chứng nhận hộ nghèo cho mấy đứa nhỏ đi
học được giảm học phí, được ưu tiên sống trong kí túc xá. Nhất là cái
khoản vay vốn cứ gọi là nhặng xị. Ai cũng muốn vay lãi suất thấp mà số
người được vay lại hạn chế nên tranh giành ầm ĩ. Ả Mười chả mấy khi đi
họp. Có đi ả cũng hềnh hệch cười, ai nói gì cũng gật. Thiên hạ lắc đầu
bảo: “Xem ra cứ dùng vốn tự có như ả Mười lại đỡ phải lằng nhằng”. Mà
phấn đấu làm quái gì, như ả Mười cả đời đâu cần thôn văn hóa.
Người
ta không tin Mười sống được nhờ cái sạp hàng nho nhỏ ấy. Khi thì Mười
bán thịt lợn, lúc bán quần áo hàng thùng, thỉnh thoảng lại có xe ô tô
chở hoa quả ghé đến đổ đống. Lãi lời chẳng là bao cũng bởi Mười xuề xòa
quá, người ta nói ngọt mấy câu thì trả giá nào ả cũng vui vẻ gật đầu.
Trên sạp hàng nhiều khi thấy bày mấy thứ trông lạc lõng. Một nải chuối,
vài quả hồng xiêm, chục trứng vịt hoặc dăm ba bó miến. Chẳng phải hàng
hóa mua về bán lại kiếm lãi đâu, chẳng qua là đồ của mấy gã đàn ông để
lại làm quà. Ả không thích ăn thì mang bán, bày ơ hờ thế thôi mà khối kẻ
đi qua phải cúi đầu đạp xe vội vã. Có bà vợ một hôm ghé mua thịt, giật
mình thấy chục trứng gà Mười bày bán được đánh dấu bằng bút đỏ nhìn quen
quá. Chiều đó về sờ ổ gà đang ấp thì không còn thấy trứng đâu. Cũng có
bà vợ kêu sao dạo này nhà nấu ít cơm mà gạo thì nhanh hết. Đàn ông ngồi
xỉa răng xem quảng cáo, mặt tỉnh bơ không có biểu hiện gì. Rồi bên nhà
nào đó có đứa trẻ ôm nải chuối chạy về. Chuối ở đâu ra vậy bay ơi? Thì
cô Mười cho chứ đâu. Đàn ông nóng mặt quát om xòm: “Nhà thiếu gì chuối
mà phải đi xin”. Trẻ con tỉnh bơ bảo: “Con xin về cho bố đấy chứ. Tại
dạo này bố bảo thích ăn chuối chín đấy thôi”.
* * *
Dân
làng đang cày bừa phơi ải đất chuẩn bị cho vụ lạc mới thì thấy loa
thông báo họp phụ huynh toàn trường cấp II. Không có gì quan trọng ngoài
việc sau Tết cần đóng tiền ủng hộ trường xây tường rào và thư viện.
Ngoài ra còn nghe nói sẽ có một thầy giáo mới về làng. Cái tin ấy thông
báo chưa được một tuần thì một chiều Mười đang bán hàng bỗng thấy một
chàng thanh niên trẻ chở đồ đạc cồng kềnh rẽ vào làng. Đến trước quán
anh chàng hỏi nhỏ:
“Chị
gì ơi chỉ em đường rẽ vào trường cấp II của xã”. Mười đứng ngẩn mất vài
giây, mấy người đứng mua hàng bật cười. Hóa ra Mười dở cũng biết ham
trai đẹp. Mười muốn cãi: “Đâu có, tại ánh mắt cậu ấy ấm áp quá”, nhưng
thôi.
Họ
chẳng tin Mười đâu, họ sẽ cười cợt và đàm tếu. Mười đứng nhìn theo bóng
cậu thanh niên trẻ đang trôi đi trên con đường nhỏ, ả bỗng nhoẻn cười.
Thầy
giáo trẻ về làng hẳn nhiên là sự kiện vui. Thầy bảnh trai, biết cách cư
xử lại có học thức nên chưa gì đã vào tầm ngắm của mấy nhà có con gái
lớn. Tiệc đón thầy kéo dài cả tuần trời, không khéo mà vui luôn đến tết.
Nhà nào cũng mời thầy về dùng bữa vừa để gửi gắm đứa nhỏ lại vừa giới
thiệu cho đứa lớn. Ấy vậy mà xem ra thầy chẳng chú ý đến cô nào dù làng
này đâu thiếu gì gái đẹp. Ngoài giờ lên lớp, soạn giáo án thì thầy hay
ngồi ở quán ả Mười.
Ban
đầu thì chỉ là xuống mua ít thịt, mớ rau về nấu cơm canh. Sau vài lần
chuyện trò đâm ra bén duyên, thầy giáo thấy cả cái làng này có mỗi Mười
là tính tình hay nhất. Người đâu lúc nào cũng thấy cười, chuyện gì cũng
biết mà như không biết. Mồng Một ngó dân tứ xứ đến viếng chùa, Mười nói
bâng quơ: “Chùa nhà nhưng ấm hương khách lạ”. Thấy người ta làm giỗ
linh đình Mười cười hềnh hệch bảo: “Giỗ người chết cốt cỗ người sống”.
Nhìn người ta nhăn nhó sắm đồ biếu Tết Mười nghiệm ra: “Dở hơi như tôi
lại hóa ra hay. Chả cần lễ nghĩa”. Thiên hạ thì kháo nhau “Không lẽ thầy
lại mê cô Mười. Gu thẩm mĩ của thầy hình như có vấn đề”. Ngay cả Mười
có lúc cũng tự hỏi:
“Hay là thầy giáo thích mình?”. Nghĩ rồi tự rùng mình, ai mà yêu cho nổi ả.
Thầy
giáo phá lên cười. Yêu chứ sao không yêu. Mười là đáng để yêu nhất cái
xứ này. Thầy nói vậy thôi chứ thầy có người để nhớ nhung rồi. Thầy
thương Mười như đứa em trai thương chị. Mà chị của thầy thì đã đi lạc
trong tháng năm thơ bé. Nhiều hôm ngó Mười cười hềnh hệch thầy xót lòng
nghĩ không biết chị của mình giờ khôn dại ra sao. Thầy không dám giống
người ta, sợ nếu cười chê Mười thì biết đâu ở xó đời nào đó thiên hạ
cũng làm thế với máu mủ của mình. Thầy nghĩ che chở Mười được phần nào
cũng chính là vỗ về đời mình phần ấy. Đôi khi thầy ước được như Mười,
thà cứ dở người cười hềnh hệch còn hơn nuốt tất cả vào lòng âm ỉ thương
đau. Hôm ngồi nép bên đường nhìn xe tang đi qua, nghe dòng người khóc
thương tuyệt vọng thầy đã nghĩ tiễn đưa nhau là ân huệ cuối cùng của đời
người. Vậy tại sao phải chờ đến lúc không cầm được tay nhau, không nói
được với nhau mới biết tử tế với nhau.
Mười
không nghĩ gì. Đám ma nào Mười cũng đến không kể thân sơ, đến mà không
khóc chỉ để cười. Mười được quyền cười như thế bởi khi sống Mười đã tử
tế với cuộc đời bằng cái dở hơi hềnh hệch của mình.
Mười
bán lá dong xanh mướt, xanh như lòng Mười vậy. Ai mua Mười cũng biếu
thêm chục lá làm quà. Rảnh rỗi Mười mang đỗ xanh ra kháp, mang ống giang
chẻ lạt. Mười bảo “Quê thầy xa không về được thì ở đây tôi gói bánh
thầy ăn. Đừng tưởng tôi vụng về mà nhầm. Tôi gói bánh khéo lắm đấy, Tết
nào chẳng có người nhờ gói”. Thầy cũng chẳng nghĩ Mười vụng về đâu. Mười
mà nuôi con chắc là khéo lắm. Nhắc đến con, Mười cười hềnh hệch mà môi
mắt đượm buồn. Hỏi vì sao đẻ nhiều? Lỡ thì đẻ thôi, bỏ đi phải tội. Đẻ
rồi mang cho người ta thì không thấy tội sao?
Ờ, ai nuôi bọn trẻ chắc cũng tốt hơn tôi. Một bà mẹ dở hơi như Mười này liệu có nuôi chúng tử tế được không?
Mười
không biết sao, trong lòng những đứa con thì trái tim người mẹ luôn ấm
áp nhất. Vậy sao? Vậy mà tôi không biết? Người ta gọi tôi mà Mười dở
thật chẳng sai. Mười lại cười hềnh hệch. Thầy bảo thôi đừng cười nữa,
cười mà buồn vậy thì thà đừng có cười, Mười làm tôi nhớ chị tôi.
Vậy
tụi mình ngồi đây ngó thiên hạ chơi thôi. Ngó người ta đi mua áo mới
cho con. Người ta giục chồng đi cắt tóc. Người ta lo thu dọn cửa nhà.
Người ta lo vun vén và yêu thương. Còn tụi mình cứ ngồi đây thong thả mà
cười…
No comments:
Post a Comment